30 woorden die je eigenlijk feitelijk ook best wel kunt schrappen

Als je iets schrijft, in welke vorm dan ook, wil je een boodschap overbrengen. Die moet dan natuurlijk zo helder mogelijk bij de lezer aankomen, en in deze drukke tijden waarin content je om de oren slingert liefst ook zo snel en kort mogelijk. Dus – zonder veel geleuter – zo houd je jouw schrijven bondig, vlot en boeiend:

Signaalwoorden, stopwoordjes en erg overdreven bloemrijk taalgebruik: vaak kun je die er feitelijk ook gewoon even weglaten dus. Maar misschien ben je namelijk wel heel erg trots op het aantal woorden dat je dan eindelijk op papier hebt gekregen. We voelen je, hoor. Echter, toch doe je jezelf vaak eigenlijk een lol door onnodige woorden te schrappen, want je wilt uiteindelijk toch echt dat je stukje vlot wegleest. Hebben we ons punt al duidelijk gemaakt? 😉

1. Even
   Alleen als het er écht toe doet dat een handeling kort is, voeg je dit toe.

2. Terwijl
   Vraag je af of het belangrijk is dat iets gelijktijdig gebeurt.

3. Toen
   Een beetje hetzelfde verhaal als ‘terwijl’. We nodigen je uit om handelingen eens zonder ‘toen’ te beschrijven. Komt goed.

4. Dus
   ‘Dus’ geeft een relatie tussen oorzaak en gevolg aan die in een heldere zin doorgaans vanzelf blijkt uit de zinsopbouw.

      5. 6. Heel/erg
Als je het woordje ‘heel’ of ‘erg’ nodig hebt, is het bijvoeglijk naamwoord dat volgt blijkbaar niet krachtig genoeg. Kom je zelf niet op een beter woord? Ga eens naar www.synoniemen.net. Doen wij schrijvers ook, hoor.

7. Namelijk
   Je bent geen wijsneus, en je schrijft geen aardrijkskundeverslag, dus laat dat ‘genamelijk’ maar achterwege.

8. Echter
   Pff, echt zo’n signaalwoord dat signaleert dat je niet zo goed weet hoe jij je zin moet beginnen. Een tegenstelling kun je prima laten blijken uit de context.

9. Maar
   Vaak wordt ‘maar’ onnodig gebruikt om de aandacht van de lezer te trekken. Gebruik het alleen als je het nodig hebt om een tegenstelling te laten blijken.

10. Toch
    Wedden dat je dit te vaak gebruikt? Dat overkomt de besten, hoor. Tip: Als het aan het begin van de zin staat, is het vaak onnodig.

11. 12. 13. Vaak/soms/meestal
    Met deze woorden dek jij jezelf in (je schrijft niet dat iets zo is, maar schrijft dat iets vaak/soms zo is, zodat niemand je bewering kan bestrijden) en daardoor wordt een tekst vaak minder sterk.

14. 15. Uiteindelijk/tot slot
    Als je met dit woord (deze woorden) moet aankondigen dat het einde van een zin, alinea of artikel eraan komt, heb je het verhaal niet goed opgebouwd.

16. Eigenlijk
    Je weet wat je wilt zeggen, dus verbloem dat niet met onzeker taalgebruik. Tenzij je dit wilt uitstralen met een zin (bijvoorbeeld in een citaat van een onzeker iemand), kun je ‘eigenlijk’ eigenlijk altijd schrappen.

17. Feitelijk
    Wat zou het zijn als het niet feitelijk was? Mythisch? Tenzij het anders echt onduidelijk wordt, heb je dit niet nodig.

18. Kortom
    Je mag ‘kortom’ gerust af en toe schrijven, maar gebruik dit trucje om je boodschap samen te vatten niet te vaak, dat gaat opvallen.

19. Er
    Als ‘er’ niet vooraan in een zin staat of niet de enige plaatsverwijzing is, is het woord overbodig.

20. Gewoon
    Het is meer een stopwoordje dat niets betekent. Het zwakt je verhaal alleen maar af.

21. Echt
    Soms klinkt je boodschap zelfs een tikje sarcastisch als je ‘echt’ schrijft. Kan zijn dat dat je bedoeling is, you do you.

22. Verschillende
     ‘We hebben drie verschillende opties’. Ja, euh, het zouden geen opties zijn als ze niet van elkaar verschilden, hè? Pure opvulling.

23. Dan
    Watch and learn:
    – Als jij al deze woorden schrapt, dan zijn wij vet trots op je.
    – Als jij al deze woorden schrapt, zijn wij vet trots op je.
    Veel vlotter zo, nietwaar?

24. Hulpwerkwoorden
    Zullen, kunnen, moeten, mogen, willen, gaan, worden: achter deze hulpwerkwoorden kun je je goed verschuilen, maar ze maken zinnen soms onnodig omslachtig. Zoek liever een sterkere vorm van het werkwoord dat erop volgt.

25. Lijdende vorm
    De lijdende vorm is een ramp voor een lekker leesbare tekst. Het haalt de snelheid uit je verhaal.
    – Tijdens dat overleg worden er afspraken gemaakt over een contract. (passief)
    – Het overleg zal leiden tot afspraken over het contract. (actief)

26. Ook
    Dit zien we zo vaak (ja, ook in ons eigen werk) dat we het tot winnaar der stopwoordjes bekronen. Soms heb je het nodig in je zin, maar vaak verstopt het zich ergens waar het niet thuishoort.

27. Dubbele ontkenningen
    In plaats van: ‘Hij is niet onzeker’, kun je ook schrijven: ‘Hij is zeker’.

28. Leuk
    Dit heeft met smaak te maken, maar wij vinden ‘leuk’ vaak een beetje saai. Onze taal kent prachtige bijvoeglijke naamwoorden. Is het echt alleen maar leuk? Of is het sympathiek, koddig, aangenaam, lollig, charmant of zelfs geweldilozitastisch?

29. Woorden waar je zelf de betekenis van moest googelen
    Ja, je vocabulaire uitbreiden is belangrijk. Schrijven vanuit jezelf ook. Zeker in het geval van blogs en webteksten wil je niet dat je schrijven te archaïsch wordt.

30. Jouw persoonlijke stopwoord
    Ja, hier kunnen we je niet mee helpen. Laat je tekst even rusten als je klaar bent en lees er daarna nog eens rustig (hardop) overheen. Als je bepaalde woorden te vaak herhaalt, gaat dat je lezer opvallen en irriteren. Variatie!

Wat ga je nu doen? Open je Word-document, druk op Ctrl/Cmd+F (zoekfunctie) en loop dit lijstje na. Zo kom je er vanzelf achter waar je valkuilen liggen en ruim je alle overtollige woorden in je schrijfwerk keurig op. Als je dit een aantal keren doet, zullen die valkuilen je tijdens het schrijven steeds meer gaan opvallen en ontwikkel je zo goede schrijfgewoontes. Is het ‘slecht’ als sommige van deze woorden een paar keer in je werk voorkomen? Nee hoor. Soms zijn ze nodig om de boodschap over te laten komen of omdat je zin er stomweg leuker door klinkt.

Wil je jouw tekst daarna professioneel laten redigeren? Neem contact op met Lettergeniek!